Το βαθύ κράτος του Συμβουλίου της Επικρατείας, οι θλιβεροί πολιτικοί αρτίστες του υπουργείου και εμείς που επιλέγουμε να μην σιωπήσουμε.

Όπως είναι γνωστό, το Συμβούλιο της Επικρατείας  δικαίωσε την προσφυγή της Πανελλήνιας Ένωσης Διευθυντών Εκπαίδευσης και 57 διευθυντών σχολείων και έκρινε αντισυνταγματικό το σύστημα επιλογής διευθυντών και συγκεκριμένα τη διαδικασία εκλογής τους από το Σύλλογο Διδασκόντων. Χαράς ευαγγέλια για τη ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ, το ΠΟΤΑΜΙ και όλο εκείνο το τμήμα των στελεχών εκπαίδευσης που έδωσαν λυσσαλέα μάχη για να περάσει η αξιολόγηση.

Οι μέχρι τώρα αντιδράσεις της κυβέρνησης καθώς και η κατεύθυνση του υπουργείου για επιστροφή στο παλιό σύστημα με κριτήρια τα τυπικά προσόντα και την προϋπηρεσία, επαναφορά της «αμαρτωλής» συνέντευξης και μετατροπής της ψηφοφορίας του Συλλόγου Διδασκόντων ( και μάλιστα μόνο των μονίμων εκπαιδευτικών !!!) σε «ευχετήρια κάρτα» προς τους υποψηφίους, προδίδουν το προφανές: και σε αυτό το πεδίο, η κυβέρνηση τροφοδοτεί τη συντηρητική επέλαση.  Η απόφαση του ΣτΕ της προσφέρει μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία να κάνει ακόμα ένα βήμα στο μνημονιακό κατήφορο, ακόμα πιο κοντά στο σχολείο της αξιολόγησης και του αυταρχισμού.

Πως φτάσαμε όμως ως εδώ;

​

Δεν είναι μακριά η εποχή που το εκπαιδευτικό κίνημα πάλεψε ενάντια στην επιβολή της αξιολόγησης του Π.Δ.152 (το οποίο βρίσκεται ακόμα σε ισχύ) έχοντας απέναντί του μεγάλο μέρος των στελεχών της εκπαίδευσης, τα οποία όχι μόνο διαφοροποιήθηκαν από τις συλλογικές διαδικασίες και αποφάσεις του κλάδου και του οργανωμένου συνδικαλιστικού κινήματος, αλλά δημιούργησαν και χωριστές συνδικαλιστικές ενώσεις με το προκάλυμμα της επιστημονικότητας, σε επίπεδο σχολικών συμβούλων, Διευθυντών Σχολείων και Διευθυντών Διευθύνσεων Εκπαίδευσης.

​

Το εκπαιδευτικό κίνημα, με σκληρές μάχες που δόθηκαν μέσα στους Συλλόγους διδασκόντων, μπλόκαρε την προώθηση της αξιολόγησης. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ που διαδέχεται την κυβέρνηση Σαμαρά, παγώνει την αξιολόγηση αλλά αφήνει άθικτο το θεσμικό της πλαίσιο.

​

Ένα ερμαφρόδιτο σύστημα επιλογής

​

Ακολούθως, ενώ διατηρεί το θεσμικό πλαίσιο της αξιολόγησης και αφήνει ανέγγιχτη τη δομή της εκπαιδευτικής ιεραρχίας, τις αρμοδιότητες του διευθυντή και το αυταρχικό πλαίσιο λειτουργίας του σχολείου, με το Ν.4327/2015 καθορίζει ένα σύστημα επιλογής στελεχών, αντιγραφή του προηγούμενου, με μόνη διαφορά, την αντικατάσταση της διαβλητής συνέντευξης με την ψηφοφορία από το Σύλλογο Διδασκόντων. Η πραγματική δυνατότητα που προσφέρεται στο Σύλλογο Διδασκόντων να απαλλαγεί από κάποια περίπτωση αυταρχικού, αντιδημοκρατικού διευθυντή, στην πράξη αποδεικνύεται πολύ περιορισμένη. Πράγματι, υπήρξαν περιπτώσεις, όπου ο Σύλλογος Διδασκόντων αξιοποίησε αυτή τη δυνατότητα για να ανατρέψει μια αυταρχική διεύθυνση ή μια διεύθυνση με την οποία είχε συγκρουστεί για το ζήτημα της αξιολόγησης. Ωστόσο αυτό συνέβη σε πολύ περιορισμένο βαθμό. Η δυνατότητα αυτή ήταν εξαρχής φαλκιδευμένη, αφού, στις περιπτώσεις αυταρχικής διεύθυνσης, με διατηρημένες όλες τις υπερεξουσίες που προβλέπει το θεσμικό πλαίσιο, η ψηφοφορία διεξαγόταν σε κλίμα αυταρχισμού και φόβου για τις συνέπειες. Επομένως, όσοι επιχειρούσαν την ανατροπή, διακινδύνευαν να υποστούν μετά την ψηφοφορία τα επακόλουθα των επιλογών τους. Με δυο λόγια, επρόκειτο για ένα ερμαφρόδιτο σύστημα, υπονομευμένο από τις ίδιες του τις αντιφάσεις.

​

Και η ανάλογη προς αυτό ερμαφρόδιτη τακτική

​

Στα πλαίσια της μνημονιακής υποταγής και της εφαρμογής των μνημονιακών δεσμεύσεων στην εκπαίδευση, παρουσιάζουν ενδιαφέρον τα σημεία όπου, υποτίθεται, αυτά τα δύο χρόνια, η κυβέρνηση επιχειρεί να διαφοροποιηθεί από τη συντηρητική πολιτική. Η ίδια ερμαφρόδιτη τακτική ακολουθείται σε όλα αυτά τα εκπαιδευτικά ζητήματα αφού επιλέγει:

​

1.Να αλλάξει το σύστημα επιλογής διευθυντών αλλά να αφήσει άθικτη την εκπαιδευτική ιεραρχία και το ρόλο των στελεχών

2.Να παγώσει τη διαδικασία αξιολόγησης – κάτω από την πίεση του κινήματος – αλλά να διατηρήσει άθικτο το θεσμικό πλαίσιό της και σήμερα να προωθεί την επαναφορά της.

3.Να ξαναγράψει τα βιβλία Θρησκευτικών χωρίς να στενοχωρήσει τους παπάδες

4.Να μετονομάσει τα περισσότερα πρότυπα σχολεία σε πειραματικά αφήνοντας άθικτο όλο το πλαίσιο λειτουργίας τους που αποτελεί πιλοτική εφαρμογή του νεοφιλελεύθερου εκπαιδευτικού σχεδίου: αυτονομία-αυτοαξιολόγηση-αξιολόγηση-λογοδοσία-διευθυντικό μάνατζμεντ-δικαίωμα επιλογής σχολείου-αριστεία

5.Να διαμορφώσει νέα αναλυτικά προγράμματα ιστορίας διατηρώντας τις ισορροπίες απέναντι στην επελαύνουσα εθνικιστική ιδεολογία.

Η απόφαση του ΣτΕ

​

Το Συμβούλιο της Επικρατείας λειτουργεί και σε αυτή την περίπτωση ως μηχανισμός του βαθέος κράτους που εξασφαλίζει την ομαλή λειτουργία του καθεστώτος, τη διασφάλιση της κρατικής ιεραρχίας και του διοικητικού ελέγχου του εκπαιδευτικού συστήματος από τα πάνω, αφαιρώντας κάθε τέτοια αρμοδιότητα από τη βάση των εκπαιδευτικών. Και για να το πράξει αυτό δεν διστάζει να συνταχθεί απροκάλυπτα με τις συντηρητικές εκπαιδευτικές πολιτικές, να απαξιώσει πλήρως το θεσμό του Συλλόγου διδασκόντων και να αυτογελοιοποιηθεί υποστηρίζοντας την «αμεροληψία» των συμβουλίων επιλογής». Το ΣτΕ, ισχυρίζεται στην απόφασή του ότι ο Σύλλογος διδασκόντων του σχολείου δεν αποτελεί «κατάλληλο όργανο που συγκροτείται και λειτουργεί με εχέγγυα αξιοκρατίας, αμεροληψίας και αντικειμενικότητας, όπως είναι τα καθιερωμένα συμβούλια της Διοικήσεως». Το ίδιο δεν ισχύει για την εκλογή πρυτάνεων στα ΑΕΙ από τους συναδέλφους τους πανεπιστημιακούς; Εκεί, το αντίστοιχο εκλεκτορικό σώμα συγκροτείται με εχέγγυα αξιοκρατίας, αμεροληψίας και αντικειμενικότητας αλλά στο σχολείο όχι; Όσο για τα συμβούλια επιλογής και οι πέτρες γνωρίζουν πόσο «αξιοκρατικά», «αμερόληπτα», και «αντικειμενικά» ήσαν και είναι!

​

Και τώρα;

​

Η σιωπή της ζωντανής εκπαίδευσης αλλά και των συλλογικών της φορέων και επιπλέον, οι πανηγυρισμοί διαφόρων για το ζήτημα της κήρυξης ως αντισυνταγματικού του νόμου 4327/2015 μάλλον ευνοούν αυτή τη στιγμή την κυβέρνηση και το Υπουργείο Παιδείας ενόψει της ακόμα περισσότερο συντηρητικής στροφής που ακολουθεί ταυτιζόμενη απόλυτα με τις πολιτικές των προκάτοχών της κυβερνήσεων στο θέμα της επιλογής των στελεχών και της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών. 

Το νέο υπό ψήφιση νομοσχέδιο για την επιλογή των διευθυντών.   

Σε αυτό προβλέπεται ότι : «  Η γνώμη των  συνυπηρετούντων μόνιμων εκπαιδευτικών, Ε.Ε.Π. και Ε.Β.Π.  διατυπώνεται επί συγκεκριμένων ερωτήσεων αποτίμησης του κριτηρίου της συμβολής στο εκπαιδευτικό έργο, της προσωπικότητας και της γενικότερης συγκρότησης του υποψηφίου, οι οποίες αναγράφονται σε φύλλα αποτίμησης του κριτηρίου αυτού. Οι ερωτήσεις αφορούν στη συνεργατικότητα που επιδεικνύει ο υποψήφιος, στη συνεισφορά του για τη δημιουργία κατάλληλου παιδαγωγικού κλίματος, στη συμμετοχή του στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση δράσεων καθώς και στις ικανότητες διοίκησης ή/και στις ικανότητες οργάνωσης εκπαιδευτικών ή  παιδαγωγικών δράσεων. Οι ανωτέρω μόνιμοι εκπαιδευτικοί, Ε.Ε.Π. και Ε.Β.Π. συνέρχονται σε ειδική συνεδρίαση και διατυπώνουν αυθημερόν την σχετική κρίση τους για κάθε υποψήφιο σε αιτιολογημένο πρακτικό που συντάσσεται για το σκοπό αυτό. Στη συνεδρίαση αυτή δεν μετέχουν οι υποψήφιοι και προεδρεύει ο αρχαιότερος εκπαιδευτικός ο οποίος υποδεικνύεται από την οικεία Διεύθυνση Εκπαίδευσης. Την ίδια μέρα αποστέλλεται το σχετικό πρακτικό στην Διεύθυνση Εκπαίδευσης και στη συνέχεια αυτό κοινοποιείται στον ενδιαφερόμενο.

Με άλλα λόγια, μιλάμε για αξιολόγηση των υποψήφιων διευθυντών και μόνο από τους μόνιμους εκπαιδευτικούς των σχολείων - όχι το σύνολο του συλλόγου διδασκόντων, ενώ η "φόρμα" με τα κριτήρια θα καθοριστεί με Υπουργική Απόφαση. Πρόκειται ουσιαστικά για την έναρξη της αξιολόγησης.

Θεωρούμε το ότι δεν πρέπει να μπούμε σε αυτή τη διαδικασία, και ότι οι συνάδελφοι πρέπει να απέχουν με αποφάσεις των Συλλόγων και της ομοσπονδίας τους.

​

Εμείς επιλέγουμε να μην σιωπήσουμε!

​

Αν αφεντικό του σχολείου είναι ο/η διεθυντής/ντρια, τότε, επιλέγεται από την εκπαιδευτική ιεραρχία και το κομματικό σύστημα. Αν το αφεντικό του σχολείου είναι ο Σύλλογος Διδασκόντων, τότε ο συντονιστής/διευθυντής, άντρας ή γυναίκα, εκλέγεται από το Σύλλογο διδασκόντων. Αυτό το μοντέλο δημοκρατικής/συλλογικής διοίκησης, δεν αντιστοιχεί στο μνημονιακό σχολείο της αξιολόγησης και της αγοράς αλλά στο ελεύθερο δημοκρατικό δημόσιο δωρεάν σχολείο των αναγκών και των οραμάτων μας.

​

Διεκδικούμε και αγωνιζόμαστε για:

​

• Σύλλογο Διδασκόντων με αναβαθμισμένο διοικητικό και παιδαγωγικό ρόλο και πλήρη ευθύνη για την εσωτερική διαδικασία προγραμματισμού και σχεδιασμού του εκπαιδευτικού έργου. Με συχνές, τακτικές συνεδριάσεις όπου συλλογικά συζητούνται και αντιμετωπίζονται όλα τα παιδαγωγικά ζητήματα.
• Κατάργηση του θεσμού των σχολικών συμβούλων και αντικατάστασή τους από πολυπρόσωπες δομές στήριξης των εκπαιδευτικών στελεχωμένες από εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό (εκπαιδευτικούς γενικής και ειδικής αγωγής, σχολικούς ψυχολόγους, λογοθεραπευτές)
• Δημοκρατική/συλλογική διοίκηση της σχολικής μονάδας, με απόλυτα δημόσια οικονομική στήριξη από την πολιτεία, με ανώτερα και μόνα αποφασιστικά όργανα τον Σύλλογο Διδασκόντων και το Σχολικό Συμβούλιο. Με διευθυντή/συντονιστή, αιρετό και ανακλητό συνάδελφο αποκλειστικά από το Σύλλογο διδασκόντων, που θα έχει διδακτικά καθήκοντα και τις ίδιες μισθολογικές απολαβές με όλους τους υπόλοιπους εκπαιδευτικούς και ανώτατο όριο θητείας. Λειτουργία γραμματειακής υποστήριξης σε όλα τα δημοτικά σχολεία και νηπιαγωγεία.
• Παιδαγωγική ελευθερία και δημοκρατία στο σχολείο, ενάντια στην αξιολόγηση/αυτοαξιολόγηση.